-
نویسنده
صادق هدایت
-
تعداد صفحات
۴۴
-
سال انتشار
۱۳۱۱
اصفهان نصف جهان
آغاز کتاب
یادم است در مدرسه ابتدایی که بودم، برای سه ماه تعطیل تابستان علاوه بر تکلیفهای گوناگون، از طرف مدیر اخطار شد که باید روزنامه خودمان را بنویسیم. من اگرچه شاگرد کار کنی نبودم ولی این پیشنهاد را پسندیدم و بر سایر تکلیفها مقدم دانستم، یکی دو روز آن را نوشتم و بعد فرمولی به نظرم آمد که با اندک تغییر در روز سوم هشتادوهشت روز دیگرش را قبلاً تهیه کردم و آن فرمول این بود:
«صبح زود برخاسته وضو ساختم، نماز صبح را خواندم و پس از دعا به وجود مدیر محترم و ناظم معظم صرف چاشت کرده، ظهر پس از صرف ناهار چهار رکعت نماز بجای آوردم. بعدازظهر قدری علم الاشیاء و تاریخ انبیاء خواندم، شب نماز عشا را بجا آوردم و دعا به وجود مدیر محترم کرده، خوابیدم.»
درباره کتاب
«اصفهان، نصف جهان» سفرنامه صادق هدایت از سفرش به شهر اصفهان است. منتها از هدایت نباید انتظار استناد تاریخی و رجوع به اسناد داشت. او به سبک خودش سفرنامه نوشته است و از توسل به منابع موجود تاریخی برای گرفتن اطلاعات پرهیز کرده است که این خود امتیازی برای این سفرنامه محسوب میشود.
علاقه هدایت به سرزمینِ ایران و توصیفِ مناظر طبیعت و جنبههای رنگین و نظرگیر زندگیِ اقوامِ ایرانی در بسیاری از داستانهای او مشهود است؛ ازجمله در بنبست و داش آکل و زنی که مردش را گم کرده بود و میهنپرست و شبهای ورامین و دُن ژوان کرج. از میانِ نویسندگانِ نسلِ اوّلِ ما، جمالزاده و علوی و چوبک هدایت پیش از دیگران صفحاتِ سرزمینِ ایران و صحنه های زندگیِ مردم را از نزدیک دیده است و از پارههای پراکنده مشاهدات و ملاحظاتِ خود گزارشِ ساده و سرراستی از واقعیتِ عینیِ جامعه ایران به دست داده است.
هدایت نخستین نویسنده از نسل اول نویسندگان مدرن ایرانی است که در نگارش سفرنامه، با مشاهدهنویسی طبعآزمایی کرده و آن را میتوان آغازگاه سفرنامهنویسی معاصر دانست.
هدایت در این کتاب کوشیده تا اثری کمابیش حقیقی بنویسد و نشان دهد وضع یک سرزمین و طرح رویدادهای سفری کوتاه را میتوان با حقیقت بیان کرد؛ آن هم به گونهای که با تخیل برابری کند. درواقع هدایت با قدرتِ زیبایی شناسیِ خود، بهخوبی موفق شده است تغییری در فهم ما از سفرنامه، چنانکه از گذشته می شناختیم، پدید آورد، و به خوانندگان خود یادآوری کند که «جور دیگری » هم می توان سفرنامه نوشت.
بسیار سپاسگذار